Verandering zonder enthousiasme…een heilloze weg.

Het was op een festival. Ik zag een vrouw langslopen, en meteen wist ik weer wie zij was; de moeder van een fluitleerling van 12 jaar geleden. Een kort sprintje, en ik klopte haar op de schouder. 'Hee wat leuk om je te zien, hoe gaat het?' Ze wist niet meer precies wie ik was.. maar na wat over en weer praten viel het kwartje. 'Jaa… wat leuk. Ik herken je aan je enthousiasme!. Je bent nog even enthousiast als toen'.

Enthousiasme…wat is dat eigenlijk? Het woord plakt al aan me zolang ik me kan herinneren. Vroeger dacht ik altijd dat mensen dat woord gebruikten om me niet als serieus te hoeven aanmerken. Alsof enthousiasme iets ondoordachts is, iets oppervlakkigs. Beetje vrolijk zijn zonder inhoud.

Hoe ouder ik werd, hoe meer ik begreep dat deze eigenschap iets zegt over je drive, over de manier waarop je mensen meekrijgt, hoe je dingen naar je toetrekt en hoeveel je ermee kunt bereiken, mits het oprecht is en uit je hart komt.

Enthousiasme is een enorm belangrijke tool. Zonder enthousiasme slaan dingen die je wilt uitdragen dood.

Uit de praktijk..

Ik gaf een muziektraining aan 60 ambtenaren van de gemeente Nijmegen. Afdeling sport, recreatie en beheer. Grotendeels mannen vanaf 50 jaar, die nog nooit samen muziek hadden gemaakt. Het idee dat ze muziek gingen maken was nogal ongemakkelijk, en dan druk ik me zwak uit :-) . Dit was de korte recensie van de gemeente nadien:

'Het was een hele leuke ochtend! Iedereen was enthousiast, deed goed mee en bovenal was het een gezellige activiteit met een mooie boodschap. Jeannette deed het erg leuk en informeel. Een aanrader dus'

Praktijkvoorbeeld 2: als bestuurslid van een vereniging muziekdocenten.

Enige tijd geleden werd ik bestuurslid van deze club, omdat ik al jaren rondloop met ideeën over de toekomst van muziekonderwijs. Er zijn 40 leden. Een mede bestuurder en ik namen ieder 20 ervan en belden een rondje om te polsen hoe er werd gedacht over een nieuw plan. De uitkomst was als volgt; Zijn 20 leden waren allemaal negatief. Mijn 20 leden allemaal positief! Huh? Hoe kan dat?
Je snap het wel…. door mijn enthousiasme ging iedereen mee in mijn verhaal. Een deel van de overige 20 die ik sprak op bovengenoemd festival ging alsnog om toen het ter sprake kwam. Uitkomst; per september aanstaande gaat onze vereniging er een hele gemeente bijnemen die muzieklessen van ons afnemen. Grote groei, grote verandering, door iedereen gedragen.

Geen verandering zonder enthousiasme. Punt. 

Hoe zet je muziek in om interne samenwerking en cohesie te stimuleren?

“Boomwhacken? Daar had niemand van gehoord of ervaring mee.. het was spannend en even afwachten. Maar wat was het leuk, iets actiefs en dat met zoveel personen! Wij vonden het een hele bijzondere ervaring, erg leuk en ook belangrijk: gelachen..! maar ook opletten geblazen!

Jeannette kreeg het teamgevoel dat weg was weer boven en iedereen weer positief denkend als groep. We konden weer verder.”

Dit is een recensie van de teambuilding met muziek November 2016,  met een team van 90 laboranten van het Westfries Gasthuis te Hoorn.  “tot op de dag van vandaag wordt er op de werkvloer nog over het boomwhacken gesproken”.  Debbie Weezenbeek, teamleider. 15-5-2017.

Hoe kan muziek helpen?

Deze plastic buizen zijn boomwhackers. Muziekinstrumenten. Verschillende lengtes, dus ook verschillende toonhoogten. Makkelijk te bespelen voor iedereen.

Wat valt je op als je naar deze plaatjes kijkt? Plezier, stralende koppies. Echt iedereen is ‘aanwezig’ en geeft zich over aan het muziek maken. Een groter gevoel van vrijheid, veiligheid en saamhorigheid is nauwelijks te vinden.

Hoe helpt muziek de teamspirit te vergroten?

Muziek is een prachtige en krachtige taal. Een aantal kenmerken op een rij:

- In een muzikale groep is iedereen gelijk.

- Door muziek te maken werken linker en rechter hersenhelft samen.

- Hierdoor ontstaat een open blik naar elkaar. Onbaatzuchtigheid is groot.

- Er komt dopamine (gelukshormoon) vrij.

- Het gevoel van saamhorigheid wordt vergroot.

- Door te communiceren zonder te spreken  ziet men elkaar met nieuwe blik .

- Creativiteit wordt geactiveerd.  Hierdoor ook het probleemoplossend vermogen.

- Je komt in contact met het kind in je. Er wordt gelachen. De sfeer verbetert.

- Het gevoel van veiligheid wordt groter. Dit is cruciaal voor het functioneren in teams.

Kortom; muziek kan een belangrijke bijdrage leveren zowel aan een veilig gevoel en  vertrouwen in jezelf, als aan de sociale cohesie die nodig is om als zelfsturend team te presteren.

Een team dat samen muziek maakt is een eenheid

Het optimaliseren van verbinding  binnen teamleden.

Dit is het uitgangspunt. Goede samenwerking en verbinding binnen het team waarin je werkt. Vertrouwen in jezelf en in kritische reflectie op basis van gelijkwaardigheid.  Het team als eenheid.

Dit is de manier waarop je je prettig zult voelen, tijdens alle uren die je per week met je team op dezelfde werkplek doorbrengt.

‘De triade van van Woerkom’  zegt dat participatie, vertrouwen in eigen competentie en kritisch effectief werkgedrag gelijkwaardige pijlers zijn, uitgangspunt voor een succesvol zelfsturend team.

Tegelijkertijd is het ook moeilijk en uitdagend om kritisch te zijn op jezelf en collega’s. We zijn allemaal mensen en kritiek krijgen is in principe niet fijn. Daarom zijn er hulpmiddelen.

Hulpmiddelen voor kritisch reflecterend werkgedrag.

Er zijn veel manieren om teams te observeren en te verbeteren. Ik noem Semco, Agile, Scrum, Belbin, Lean, DISC … Allemaal waardevol, de overeenkomst is ze allemaal uitgaan van hetzelfde: mensgedrag.

 Veiligheid.

Alles begint bij veiligheid. Gezien en gewaardeerd worden. Kunnen groeien. Een goed gevoel over jezelf, je eigen kunnen. De moed hebben om je uit te spreken op een rustige, vriendelijke manier. Ook in feedback geven. Alleen als je je werkelijk veilig voelt kun je verder. Kun je als team verder.

Muziek brengt veiligheid.

Tot de volgende blog,

Jeannette Welp